1. Ծնողներն իրավունք ունեն և պարտավոր են հոգ տանել իրենց երեխաների դաստիարակության, կրթության, առողջության, լիարժեք ու ներդաշնակ զարգացման մասին: 2. Ծնողական իրավունքներից զրկելը կամ դրանց սահմանափակումը կարող է կատարվել միայն օրենքով, դատարանի որոշմամբ` երեխայի կենսական շահերն ապահովելու նպատակով: 3. Չափահաս աշխատունակ անձինք պարտավոր են հոգ տանել իրենց անաշխատունակ և կարիքավոր ծնողների մասին։ Մանրամասները սահմանվում են օրենքով:
Որո՞նք են ծնողների իրավունքներն ու պարտականությունները
Յուրաքանչյուր ծնող ունի ինչպես որոշակի իրավունքներ իր երեխայի նկատմամբ, այնպես էլ նրան դաստիարակելու և կրթության տալու պարտականություններ: Համաձայն այդ հոդվածի ծնողներն իրավունք ունեն և պարտավոր են դաստիարակելու իրենց երեխաներին։ Ծնողները պատասխանատվություն են կրում իրենց երեխաների դաստիարակության և զարգացման համար։ Նրանք պարտավոր են հոգ տանել իրենց երեխաների առողջության, ֆիզիկական, հոգեկան, հոգևոր և բարոյական զարգացման մասին։ Ծնողները բոլոր այլ անձանց հանդեպ ունեն իրենց երեխաներին դաստիարակելու նախապատվության իրավունք։ Ծնողները պարտավոր են ապահովել երեխաների կրթություն ստանալը։ Ծնողները, երեխաների կարծիքը հաշվի առնելով հանդերձ, ունեն կրթական հաստատության և երեխաների ուսուցման ձևի ընտրության իրավունք մինչև երեխաների հիմնական ընդհանուր կրթություն ստանալը։ Ինչպես ծնողներն ունեն դաստիարակելու և կրթություն տալու պարտակություններ և իրավունքներ, այնպես էլ համաձայն ընտանեկան օրենսգրքի ծնողի իրավունքների և պարտականությունների մեջ է մտնում երեխաների իրավունքների և շահերի պաշտպանությունը։ ՀՀ ընտանեկան օրնեսգրքի 52-րդ հոդվածը սահմանում է, որ երեխաների իրավունքների և օրինական շահերի պաշտպանությունը դրվում է նրանց ծնողների վրա։ Ծնողները համարվում են իրենց երեխաների օրինական ներկայացուցիչները և նրանց իրավունքների ու շահերի պաշտպանությամբ առանց լիազորագրի հանդես են գալիս ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց հետ ցանկացած հարաբերություններում, ինչպես նաև դատարանում։
Более четырех тысяч лет библейская легенда о Ноевом ковчеге будоражит умы людей, оставаясь неразгаданной.
Еще в начале 19 века жители армянской деревни Баязет рассказывали о случае с пастухом, который однажды весной увидел в горах огромный деревянный корабль. Турецкая экспедиция 1833 года на Арарат подтвердила историю пастуха: в ее сообщении говорится о деревянном носе корабля, выступавшем из ила.
С тех пор появлялось много свидетельств очевидцев существования ковчега. Свет на загадку могли бы пролить засекреченные ЦРУ США снимки склона горы Арарат, на которых, возможно, снят легендарный Ноев ковчег. Эти фотографии были сделаны еще в 1970-е годы с американского самолета-шпиона У-2, выполнявшего разведывательные полеты над территорией Турции и вблизи границ Советского Союза. Неоднократно зафиксированный странный объект на заснеженном склоне горы получил в ЦРУ кодовое название «Араратская аномалия».
Еще в декабре 1997 года американское ведомство пообещало обнародовать секретные снимки «Араратской аномалии», но слова так и не сдержало.
Союза. Неоднократно зафиксированный странный объект на заснеженном склоне горы получил в ЦРУ кодовое название «Араратская аномалия».
Ереванский исследователь Ашот Левонян обнаружил сообщение французского военнослужащего Фернана Наварры, который 6 июня 1955 года нашел в расщелине на склоне Арарата обработанную деревянную балку. Независимая экспертиза в 16 университетах мира показала, что возраст балки составляет около 5 тысяч лет. Тем не менее, это не стало доказательством, будто найденный обломок имеет прямое отношение к ковчегу.
Еще один «осколок Ноева ковчега» выставлен в музее Первопрестольного Святого Эчмиадзина (духовный центр Армянской Апостольской церкви).
Сам Левонян трижды поднимался на Арарат. В последний раз менее месяца назад – в июле 2019 года. По словам Левоняна, он несколько месяцев вел очень сложные переговоры со своим партнером из Догубаязита Муратом Шаином, так как турецкие власти не давали официального разрешения на подъем.
«В итоге такое разрешение так и не было получено, но Мурат заверил нас, что безопасность членов группы будет обеспечена. Свое обещание он выполнил на все 150 процентов!», — сказал Ашот Левонян в интервью РУСАРМИНФО, добавив, что все три его восхождения на Арарат – в 2009-м, 2011-м и в этом году, состоялись благодаря этому человеку, курду по национальности.
национальности.
Конечно, Левонян не мог упустить шанс, чтобы не узнать что-то новое про Ноев ковчег. И решил расспросить об этом Шаина – лучшего кандидата и придумать сложно: почти за сорок лет Мурат облазил Арарат вдоль и поперек. Причем и с северной стороны – со стороны Армении, куда из-за натовских баз альпинистов и ученых категорически не пускают.
«Хотя я несколько раз вместе с учеными из разных стран искал ковчег на Арарате, ничего нового к известным фактам добавить не могу. Иногда казалось, что мы вот-вот разгадаем тайну, загаданную авторами Библии. Но, увы, никаких доказательств нам так и не удалось найти», — рассказал Шаин.
Возможно, прав был французский археолог Андре Парро, который в своей книге «Потоп и Ноев ковчег», опубликованной в 1953 году, писал: «Его действительно ищут и время от времени, как правило, находят вновь. Он, как магнит, неизменно притягивает людей, которые не совсем четко представляют границу легендарного и действительного».
Так существует Ноев ковчег или нет? Верующим доказательства не нужны, скептиков не убедит и тысяча доказательств.
«Араратская аномалия» в архивах ЦРУ: священная для армян тема Ноева ковчега будоражит умы. Более четырех тысяч лет библейская легенда о Ноевом ковчеге будоражит умы людей, оставаясь неразгаданной. Еще в начале 19 века жители армянской деревни Баязет рассказывали о случае с пастухом, который однажды весной увидел в горах огромный деревянный корабль. Турецкая экспедиция 1833 года на Арарат подтвердила историю пастуха: в ее сообщении говорится о деревянном носе корабля, выступавшем из ила. С тех пор появлялось много свидетельств очевидцев существования ковчега. Свет на загадку могли бы пролить засекреченные ЦРУ США снимки склона горы Арарат, на которых, возможно, снят легендарный Ноев ковчег. Эти фотографии были сделаны еще в 1970-е годы с американского самолета-шпиона У-2, выполнявшего разведывательные полеты над территорией Турции и вблизи границ Советского Союза. Неоднократно зафиксированный странный объект на заснеженном склоне горы получил в ЦРУ кодовое название «Араратская аномалия».
Մասնակիցներ՝ Լիանա Գրիգորյան, Մերի Քերոբյան, Դավիթ Սարկիսյան, Սեդրակ Հովհաննիսյան, Հովհաննես Աղայան:
Ամուսնական տարիքի հասած կինը եւ տղամարդը միմյանց հետ իրենց կամքի ազատ արտահայտությամբ ամուսնանալու եւ ընտանիք կազմելու իրավունք ունեն: Ամուսնության տարիքը, ամուսնության եւ ամուսնալուծության կարգը սահմանվում են օրենքով:
Ամուսնանալիս, ամուսնության ընթացքում, ամուսնալուծվելիս կինը եւ տղամարդն ունեն հավասար իրավունքներ:
Ամուսնանալու ազատությունը կարող է սահմանափակվել միայն օրենքով` առողջության եւ բարոյականության պաշտպանության նպատակով:
Վաղ ժամանակներ
Հասարակական տարբեր ֆորմացիաներն ու նրանց փոփոխություններն ազդել են ամուսնական հարաբերությունների բովանդակության և ձևի վրա։ Ստրկատիրական հասարակարգում միայն ազատ քաղաքացիներին էր թույլատրվում ամուսնանալ։ Ստրուկների ամուսնական հարաբերությունները անվանում էին պարզ կեբակցություն: Մարդկանց միջև կարգավորված ամուսնական հարաբերությունների առաջին ձեւը խմբամուսնությունն էր: Հասարակության զարգացման ընթացքում աստիճանաբար սահմանափակվել են ամուսնությունները մերձավոր ազգականների միջև։
Ամուսնությունները վաղ Հայաստանում
Դեռևս վաղ անցյալում Հայաստանում տիրապետող է եղել մենամուսնությունը, որը կարգավորվել է եկեղեցական կանոններով: Քահանաներին արգելվել է առանց քննության և հարցման պսակել ամուսնացողներին։ Զավակներին բռնի ամուսնացնող ծնողները ենթարկվել են կանոնական պատժի։
Հայոց եկեղեցին դեմ է եղել երկրորդ անգամ ամուսնությանը, ինչպես նաև գաղտնի ամուսնությանը։ Եկեղեցական կանոններով արգելվել է ազգականների՝ միմյանց հետ ամուսնությունը: Կիլիկյան Հայաստանում հատուկ կարևորությամբ են վերաբերվել ամուսնաընտանեկան հարաբերություններին, անառողջների ամուսնությունը դիտվել է ազգի ապականություն և արգելվել բժշկական զննումից հետո։ Ըստ Մխիթար Գոշի Դատաստանագրքի պարտադիր էր կնոջ համեմատ տղամարդու մեծ (տարեց) լինելը (դա համարվում էր ամուսնու գերիշխանության պայման)։ Անհավատարիմ ամուսինների համար նախատեսված էր տուգանք: Դատաստանագրքով արգելվում էր նոր ամուսնացածին բանակ տանելը։
Ամուսնությունները Հայաստանի Հանրապետությունում
Հայաստանի Հանրապետությունում ամուսնությունը հիմնված է ամուսինների ազատ ընտրության, նրանց փոխադարձ սիրո և հետաքրքրությունների ընդհանրության վրա։ Ամուսնությունն ազատ և իրավահավասար տղամարդու եւ կնոջ՝ օրենքով սահմանված կարգով կազմված կամավոր միություն է։
Ամուսնության և ընտանիքի պահպանության հարցերը կարգավորվում են ՀՀ ամուսնության եւ ընտանիքի օրենսգրքին համապատասխան: Ամուսնությունը գրանցվում է Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման գրասենյակում՝ ամուսնացողների դիմում ներկայացնելուց հիմնականում 1 ամիս հետո։
Ամուսնության գրանցման համար անհրաժեշտ են ամուսնացողների փոխադարձ համաձայնությունը և ամուսնական տարիքը (18 տարեկան)։ Բացառիկ դեպքերում կանանց համար այդ տարիքը կարող է նվազեցվել 1 տարով։
Կան նաև պայմանագրով կարգավորվող ամուսնություններ. ամուսնացող կողմերի միջև կնքվում են պայմանագրեր, որոնցով սահմանվում են ամուսինների անձնական և գույքային իրավունքներն ու պարտականությունները։
Ամուսնություն չի թույլատրվում այն անձանց միջև, որոնցից մեկը այլ ամուսնության մեջ է, ազգակցության մեջ գտնվող անձանց, հարազատ և խորթ եղբայրների ու քույրերի, որդեգրողների և որդեգրվածների միջև, այն անձանց միջև:
Բազմակնությունն արգելվում է ՀՀ օրենքով: Դրանք բացառելու նպատակով Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման գրասենյակում, նախկինում ամուսնացած անձանց միջև նոր ամուսնություն գրանցելիս, պահանջում են ամուսնալուծությունը կամ նախկին ամուսնու մահը հաստատող փաստաթուղթ։
Թվարկված պայմանների խախտումով կայացած ամուսնությունը համարվում է անվավեր։
Ամուսնության հասուն շրջան
Յուրաքանչյուր ընտանիքի կյանքում բարդ ժամանակաշրջան է սկսվում երեխաների հասունանալուց հետո։ Տանից նրանց հեռանալը, սեփական ընտանիք կազմելը հաճախ ծնողները ցավագին են ընդունում, հատկապես, երբ ընտանիքը լրիվ չէ (հաճախ առանց հայր է), կամ երբ երեխան միակն է։ ։ Նման դեպքերում հիմնականում երեխայի դաստիարակությամբ միավորված ամուսիններին տիրում է հիասթափություն, կամ ընդհանուր հետաքրքրությունների բացակայությունը հանգեցնում է օտարացման։ Շատ ծնողներ անհաջող փորձեր են ձեռնարկում իրենց հասուն զավակների կյանքին միջամտելու, կյանքի ուղեկցի ընտրության հարցում նրանց որոշումների վրա ազդելու համար։ Առանձնապես սխալ է հասուն զավակներին ապերախտության մեջ մեղադրելը, թե «նրանց են նվիրաբերել իրենց ողջ կյանքը»։ Սովորաբար հասուն զավակներն ընդդիմանում են ծնողների այդպիսի վարքագծին և պաշտպանում ինքնուրույն որոշումներ կայացնելու, անձնական կյանք ունենալու իրենց իրավունքը։ Բնականոն, բարյացակամ հարաբերություններով ընտանիքում, որտեղ դեռ փոքր տարիքից հաշվի են առնում երեխայի անհատականությունը, ամեն ինչ բարեհաջող ընթացք է ունենում։
Ինչո՞ւ էին Հայաստանում հարսի
գլխին եռացրած ջուր լցնում․
հարսանեկան հին ու նոր ավանդույթներ
Հայերը միշտ մեծ նշանակություն են տվել նոր ընտանիքի ստեղծմանը։ Այն սկսվում է հարսանիքից, որը պետք է անպայման անցնի «շախով-շուխով»։
Դուք գիտեք, որ հնում հայ հարսնացուները հարսանիքի օրը երբեք սպիտակ չեն հագել, իսկ նշանված աղջիկը մատանի էր կրում ոչ միայն մատնեմատին, այլ նաև բթին։ Զարդը կարող էր լինել ոչ միայն ոսկուց, այլ նաև արծաթից։
Հարսանեկան նվերներ
Ազգագրագետ Սվետլանա Պողոսյանը պատմում է, որ հարսանեկան ծեսերը սկսվել են երիտասարդ զույգի կյանքի գլխավոր օրից շատ առաջ։ Հարսանիքի համար ջանք ու եռանդ, գումար չեն խնայել, իսկ փեսացուն ու հարսնացուն այդ օրը վերածվել են թագավորի ու թագուհու։
Իսկ մինչ այդ` խնամախոսություն
Հնում երիտասարդներն ավելի վաղ տարիքում են ամուսնացել։ Խնամախոսության առաքելությունը դրվել է փեսացուի ծնողների վրա, իսկ հավանած աղջկա հորից նրա ձեռքը խնդրել են բացառապես երեկոյան ժամերին։
«Սովորաբար գնացել են երեկոյան, որպեսզի մերժում ստանալու դեպքում խուսափեն խայտառակությունից։ Աղջկա ընտանիքը՝ որպես կանոն, առաջին խնամախոսության ժամանակ չի տվել համաձայնությունը՝ ինչ-որ վայելուչ պատրվակ բերելով։ Այլապես կարող էր թվալ, որ աղջկանից ուզում են շուտ ազատվել։ Այնպես որ, նույնիսկ ամենանախանձելի փեսացուները պետք է մի անգամ փորձեին բախտը»:
Վերջապես ստանալով ընտանիքի համաձայնությունը՝ կողմերը պայմանավորվել են նշանադրության, հարսանիքի օրվա և հանդիսության այլ մանրամասների մասին։
Փեսացուի ընտանիքն իր վրա է վերցրել հարսանեկան բոլոր ծախսերը, ինչը լիովին տրամաբանական է համարվել։ Ընտանիքից, կոպիտ ասած, տարել են աշխատուժը և սերունդը շարունակողին, ուստի նման փոխհատուցումը լիովին արդարացված է տնտեսական տեսանկյունից։
Գյուղերում հարսանիքի են հրավիրել՝ ուղարկելով խնձոր կամ գինի։ Հատուկ հրավիրատոմսեր օգտագործվել են միայն 19-րդ դարի վերջին, քաղաքներում։
Հարսանիքի հրավիրատոմսը 19-րդ դարում:
Հարսանիքից մեկ օր առաջ
Ուրախությունը սկսվել է հարսանիքի նախօրեին։ Ամբողջ գյուղը, ազգականները հավաքվել են հարսնացուի տանը և տոնական հաց թխել՝ լավաշ ու գաթա։ Պատրաստմանը պետք է մասնակցեին բացառապես ամուսնացած ու երջանիկ կանայք։
Ավանդական հարսանիքը մեր օրերում
Վաղ առավոտից թոնրի մեջ կրակ են արել, մեծ թասի մեջ խմոր հունցել, գնդեր արել, որոնց վրա ալյուրով խաչ են արել։ Խմորն այն ժամանակ է համարվել հասունացած, երբ նկարը մասերի է բաժանվել։
Միաժամանակ ամբողջ գործընթացը պետք է ուղեկցվել է ուրախ երգերով։
Լավաշին հատուկ ուշադրություն է դարձվել, քանի որ այն խորհրդանշել է պտղաբերություն։ Հարսանիքի օրը ապագա սկեսուրը, դիմավորելով նորապսակներին, նրանց ուսերին լավաշ է փռել` մաղթելով պտղաբերություն և գդալով մեղր հյուրասիրել, որպեսզի նրանց կյանքը մեղրի նման քաղցր լինի։
Լավաշ թխելուց հետո անցել են քաղցր գաթա թխելուն։ Խմորը զարդարել են երկրաչափական և բուսական նախշերով։
Լավաշ
Այդ ընթացքում փեսացուի տանը կատարվել է ցուլը մորթելու ծեսը։ Ցլի արյունով փեսացուի ճակատին խաչ են արել․ համարվել է, որ այն վանում է չար ուժերը, որ նոր կյանքը հաջողակ լինի։ Ցլի մսից էլ պատրաստվել է հարսանեկան սեղանի գլխավոր ճաշատեսակը՝ խորովածը։
Հարսանեկան սեղան և ոչ միայն
Հարսանեկան սեղանի ճաշատեսակները տարբեր են եղել տարբեր շրջաններում։ Այսպես, եթե մի տեղանքում խորովածը մատուցել են հաճարով փլավով, ապա մեկ այլ վայրում առանց դրա։
Սեղանն անպայման պետք է ճկվեր մրգերի ծանրությունից․ խնձորը կնոջ խորհրդանիշ է, տանձը՝ տղամարդու, նուռը՝ պտղաբերության։
Հարսանիքի օրը հարսնացուն պետք է նուռը գցեր գետնին․ որքան շատ հատիկներ դուրս թափվեին պտուղից, այնքան շատ զավակներ կունենար այդ կինը։
Հարսանեկան արարողությունից առաջ ընդունված էր ստուգել փեսացուի ուժը՝ առաջարկելով նրան ձեռքի մի հարվածով կոտրել կավե սափորը։
«Համարվել է, որ այդպես փեսացուն ոչ միայն ապացուցում է, որ պատրաստ է ամուսնանալ, այլ նաև վանում է չար ոգիներին»։
Գաթա պատրաստելու նախշը
Հարսնացուն նույնպես պետք է նոր տան շեմին կոտրեր ափսե՝ չար աչքից պաշտպանվելու և չար ոգիներին քշելու համար։ Ի դեպ, այս ավանդույթը գործում է նաև մեր օրերում։
Հարսանեկան զգեստ
Հարսնացուի հարսանեկան զգեստը կարել են կարմիր ու կանաչ կտորից՝ եզերելով ոսկեգույն ժապավենաթելով։
«Փեսացուն և հարսնացուն մեկ օրով դարձել են թագավոր և թագուհի, ուստի նրանք պետք է անթերի հագնված լինեին, զգեստները պետք է կարված լինեին լավագույն կտորներից, իսկ զարդերը լինեին ոսկյա կամ արծաթյա՝ կախված ընտանիքի սոցիալական կարգավիճակից»:
Հարսանեկան նուռ
Կնոջ զգեստի կարմիր գույնը խորհրդանշել է կրակ, կիրք։ Տղամարդու հագուստի կանաչ գույնը խորհրդանշել է պտղաբերություն։ Հարսանեկան զգեստը լրացվել է գոտիով և գոգնոցով՝ ամուսնացած կնոջ հագուստի ատրիբուտներով։
Կարմիր կամ մանուշակագույն գոտին կարվել է մետաքսից, իսկ դրա վրա ոսկեգույն թելերով գրություն է արվել։
«Հուրախութուն նրա, ով կկապի»,–գրել են՝ նշելով հարսնացուի անունը։
Մեծ ուշադրություն է դարձվել հագուստի կրծքի հատվածի ասեղնագործությանը, զգեստի այդ մասը սովորաբար զարդարել է նախշազարդ սպիտակ կտոր։
Հատուկ ուշադրություն են դարձրել գլխազարդին, որն իրենից ներկայացրել է մարգարտե շղթա՝ ոսկյա կամ արծաթյա մետաղադրամներով։ Հարսնացուն պետք է շատ զարդեր կրեր, որպեսզի քայլելիս դրանց զրնգոցը հեռացներ չար ոգիներին։
Փեսացուի հագուստը նույնպես պետք է կարված լիներ որակյալ կտորից։ Փեսացուի և հարսնացուի հարսանեկան շորերն օծում էր քահանան։
Ա՜խ, այդ հարսանիքը
Հարսանեկան տոնակատարությունը սկսվել է վաղ առավոտից և տևել մինչև արևամուտ։ Հարսնացուի հետևից գնացել են նվերներով և բարձր երաժշտությամբ։ Հարսնացուի ընտանիքը պետք է զսպվածություն ցուցաբերեր և այնպես չուրախանար, ինչպես փեսացուի կողմը։
Կիրառվել է նաև փրկագնի ավանդույթը։ Հարսնացուի եղբայրը թրով փակել է տան դուռը և նոր հարազատներին թողել միայն նրանից հետո, երբ փեսայի հայրը, քավորը կամ հենց փեսան փրկագին են վճարել։ Մեր օրերում այս ավանդույթը կիրառում են հարսին հայրական տնից հանելիս։
Հարսին ու փեսային առանձին են նստեցրել հարսանեկան սեղանի մոտ։
Հարսանեկան հագուստ
Հարսն առանձին է նստել մյուս կանանց հետ, նա պետք է մի շարք փորձություններ հաղթահարեր։ Օրինակ` աթոռին դնում էին ավել կամ այլ առարկա՝ ստուգելու համար, թե որքանով է նա ուշադիր։
Հարսի գիրկը տղա երեխա են նստեցրել, որպեսզի առաջնեկը «ճիշտ» սեռ ունենար։
«Դա չի նշանակում, որ աղջիկներին չեն սիրել։ Ուղղակի տղան ցեղը շարունակողն է»:
Հարսի գոտի
Շատ պատասխանատու են մոտեցել նաև քավորի և թամադայի թեկնածություններին։ Թամադայի դերին կարող էր հավակնել շատ խելացի, բազմագիտակ, հարգված մարդ, հռետոր, որին ուշադրությամբ կլսեն։
Նորապսակներին նվիրել են զարդեր, գոտիներ, արծաթե գավաթներ կամ գինու սափոր։
Հարսի գլխի զարդը
Հարսանիքի օրը քահանան, ի նշան օրհնության, կարմիր, կանաչ և սպիտակ թելերից ժապավեն է կապել նորապսակների պարանոցներին, իսկ նրանց գնալուց առաջ հանել է այն։ Կարմիր թելը խորհրդանշել է կնոջը, կանաչը՝ տղամարդուն, սպիտակը՝ անմեղություն։
Հարսանեկան նվեր
Հարսանիքի հաջորդ օրը տան առջև փռել են սավան՝ ի նշան աղջկա անմեղության ապացույցի։ Որպես շնորհակալություն՝ աղջկա մորը նվեր են տվել, իսկ հորական տուն ուղարկել են կարմիր խնձորներ։
Հարսանեկան կարմիր խնձոր
Աղջկա մայրը դստերն այցելում է հարսանիքից հետո 7-րդ օրը, երբ «գլուխլվայի» ծեսն է եղել։ Այդ օրն էլ բերել են օժիտը։
Այդ օրը հարսը ենթարկվել է վերջին փորձությանը։ Նրան տարել են բաղնիք, և լողացրել է ամուսնու տոհմի ամենատարեց կինը։ Վերջինս կարող էր եռացրած կամ շատ սառը ջուր լցնել հարսի գլխին։
Աղջիկը պետք է դիմանար այդ փորձությանը՝ ոչ մի ծպտուն չհանելով, այլապես նրան կարող էին վատ դաստիարակված համարել։
Տարբեր երկրների հարսանեկան ավանդույթները. որո՞նք են առավել հետաքրքրական
Պակիստանյան հարսանիք
Հարսանիքից մի քանի օր առաջ պակիստանցի հարսի ձեռքերը զարդարում են խնայից զարդանախշերով։ Դա արվում է հատուկ Մեհենդիի ծիսակատարության համար, որը, ըստ նրանց հավատալիքների, հաջողություն պետք է բերի նորատեղծ ընտանիքին։
Կորեական հարսանիք
Արդեն հազարամյակներ շարունակ կորեացիներն ունեն ավանդույթ, որի համաձայն՝ նորապսակները հարսանիքին ներկայանում են հանբոկով, որը վառ գույներով ու գծերով զարդարված ավանդական կորեական համազգեստ է։
Մարոկոյան հարսանիք
Մարոկոյում հարսները, որպես կանոն, բնական զարդարված կաֆտաններ են հագնում, իսկ ձեռքերը խնայով զարդարում են։
Շոտլանդական հարսանիք
Բոլոր տղամարդիկ, որոնք հրավիրված են լինում հարսանեկան արարողությանը, շոտլանդական լեռնականների ավանդական հագուստն են կրում՝ կիսաշրջազգեստ և երկար գուլպաներ։
Նիգերական հարսանիք
Նիգերական ավանդական հարսանիքների ընթացքում քողի տակ թաքնված հարսի դուրս գալուց առաջ փեսան ու նրա ընկերները ծնկի են գալիս հարսի ընտանիքի անդամների առջև։
Բոլիվիական հարսանիք
Հարսանեկան արարողության ընթացքում հարսի ու փեսայի գլխին ծաղկի թերթեր ու կոնֆետներ են լցնում, ինչպես և Հայաստանում եկեղեցուց դուրս գալիս։
Ամերիկյան հարսանիք
Կրկին ինչպես Հայաստանում, հարսանեկան արարողության ժամանակ ԱՄՆ-ում չամուսնացած աղջիկները բռնում են հարսի նետած ծաղկեփունջը։ Համարվում է, որ նա, ով բռնում է փունջը, հաջորդն է ամուսնանալու։
Ճապոնական հարսանիք
Ճապոնացի նորապսակները ավանդական ծիսակատարության ժամանակ 9 բաժակ սակե պետք է խմեն։
Չինական հարսանիք
Չինաստանում հարսին բերում են փեսայի ծնողները ավանդական կարմիր կառքով։
Հնդկական հարսանիք
Զանգվածային հարսանիքները Հնդկաստանում հեշտացնում են ընտանիքների ֆինանսական բեռը։ Հարսները ավանդական հնդկական կարմիր զգեստների փոխարեն սպիտակ հարսանեկան զգեստներ են կրում, քանի որ, որպես կանոն, զանգվածային հարսանիքներ կատարում են քրիստոնյա Փենջաբա համայնքի ներկայացուցիչները։
Ինչու՞ սկսեցին այս թեման ուսումնասիրել, նպատակը որն էր
Սկզբում մենք չէինք կողմնորոշվում, թե ինչ թեմա ընտրել։ Շատ անսպասելի կանգ առանք “Ամուսնանալու ասատությունը” և “Անձնական տվյալների պաշտպանությունը” թեմաների վրա։ Ի վերջո թեման ընտրեցին խմբի տղաները։ Նպատակն էր տեղեկանալ այդ իրավունքին և տեղեկացնել մեր հասակակիցներին այդ իրավունքի մասին:
Ինչ փուլերով եք ուսումնասիրությունն իրականացնել
Առաջին փուլ: Ուսումնասիրեցինք ամուսնությունը վաղ Հայաստանում:
Երկրորդ փուլ: Ուսումնասիրեցինք ամուսնությունը Հայաստանի Հանրապետությունում:
Երրորդ փուլ: Ուսումնասիրեցինք հայկական ավանդական հարսանիքը:
Չորրորդ փուլ: Ուսումնասիրեցինք տարբեր երկրների հարսանեկան ավանդույթները:
Ինչ արդյունքներ եք գրանցել
Առաջնահերթ տեղեկություններ ստացանք թեմայի վերաբերյալ, կարողացանք մեր հասակակիցներին տեղեկացնել նույնպես։ Արդյունքները մեզ գոհացրին, քանի որ մենք ինքներս տեսանք, թե ինչպես են թեկուզ մեր հասակակիցները այդ հարցի շուրջ բանավեճում և ճիշտ խորհուրդներ տալիս մյուսներին:
Ինչ տվեց նախագիծը ձեզ
Առաջնահերթ տեղեկություններ ստացանք թեմայի վերաբերյալ: Արդյունքները մեզ գոհացրին, քանի որ մենք ինքներս տեսանք, թե ինչպես են թեկուզ մեր հասակակիցները այդ հարցի շուրջ բանավեճում:
“Harry. Nasty, common name, if you ask me.” “Oh, yes,” said Mr. Dursley, his heart sinking horribly. “Yes, I quite agree.” He didn’t say another word on the subject as they went upstairs to bed. While Mrs. Dursley was in the bathroom, Mr. Dursley crept to the bedroom window and peered down into the front garden. The cat was still there. It was staring down Privet Drive as though it were waiting for something. Was he imagining things? Could all this have anything to do with the Potters? If it did… if it got out that they were related to a pair of — well, he didn’t think he could bear it. The Dursleys got into bed. Mrs. Dursley fell asleep quickly but Mr. Dursley lay awake, turning it all over in his mind. His last, comforting thought before he fell asleep was that even if the Potters were involved, there was no reason for them to come near him and Mrs. Dursley. The Potters knew very well what he and Petunia thought about them and their kind… He couldn’t see how he and Petunia could get mixed up in anything that might be going on — he yawned and turned over — it couldn’t affect them… How very wrong he was. Mr. Dursley might have been drifting into an uneasy sleep, but the cat on the wall outside was showing no sign of sleepiness. It was sitting as still as a statue, its eyes fixed unblinkingly on the far corner of Privet Drive. It didn’t so much as quiver when a car door slammed on the next street, nor when two owls swooped overhead. In fact, it was nearly midnight before the cat moved at all. A man appeared on the corner the cat had been watching, appeared so suddenly and silently you’d have thought he’d just popped out of the ground. The cat’s tail twitched and its eyes narrowed. Nothing like this man had ever been seen on Privet Drive. He was tall, thin, and very old, judging by the silver of his hair and beard, which were both long enough to tuck into his belt. He was wearing long robes, a purple cloak that swept the ground, and high-heeled, buckled boots. His blue eyes were light, bright, and sparkling behind half-moon spectacles and his nose was very long and crooked, as though it had been broken at least twice. This man’s name was Albus Dumbledore. Albus Dumbledore didn’t seem to realize that he had just arrived in a street where everything from his name to his boots was unwelcome. He was busy rummaging in his cloak, looking for something. But he did seem to realize he was being watched, because he looked up suddenly at Page 6 of 226 Get free e-books and video tutorials at www.passuneb.com the cat, which was still staring at him from the other end of the street. For some reason, the sight of the cat seemed to amuse him. He chuckled and muttered, “I should have known.” He found what he was looking for in his inside pocket. It seemed to be a silver cigarette lighter. He flicked it open, held it up in the air, and clicked it. The nearest street lamp went out with a little pop. He clicked it again — the next lamp flickered into darkness. Twelve times he clicked the Put-Outer, until the only lights left on the whole street were two tiny pinpricks in the distance, which were the eyes of the cat watching him. If anyone looked out of their window now, even beady-eyed Mrs. Dursley, they wouldn’t be able to see anything that was happening down on the pavement. Dumbledore slipped the Put-Outer back inside his cloak and set off down the street toward number four, where he sat down on the wall next to the cat. He didn’t look at it, but after a moment he spoke to it. “Fancy seeing you here, Professor McGonagall.” He turned to smile at the tabby, but it had gone. Instead he was smiling at a rather severe-looking woman who was wearing square glasses exactly the shape of the markings the cat had had around its eyes. She, too, was wearing a cloak, an emerald one. Her black hair was drawn into a tight bun. She looked distinctly ruffled. “How did you know it was me?” she asked. “My dear Professor, I’ve never seen a cat sit so stiffly.” “You’d be stiff if you’d been sitting on a brick wall all day,” said Professor McGonagall. “All day? When you could have been celebrating? I must have passed a dozen feasts and parties on my way here.” Professor McGonagall sniffed angrily. “Oh yes, everyone’s celebrating, all right,” she said impatiently. “You’d think they’d be a bit more careful, but no — even the Muggles have noticed something’s going on. It was on their news.” She jerked her head back at the Dursleys’ dark living-room window. “I heard it. Flocks of owls… shooting stars… Well, they’re not completely stupid. They were bound to notice something. Shooting stars down in Kent — I’ll bet that was Dedalus Diggle. He never had much sense.”
“You can’t blame them,” said Dumbledore gently. “We’ve had precious little to celebrate for eleven years.”
translate -«Հարրի. Տհաճ, ընդհանուր անուն, եթե ինձ հարցնես»։
«Օհ, այո», – ասաց միստր Դուրսլին, երբ նրա սիրտը սարսափելիորեն խորտակվեց: «Այո, ես լիովին համաձայն եմ»:
Նա այլ բառ չասաց այդ թեմայի վերաբերյալ, երբ նրանք բարձրացան քնելու:Մինչ տիկին Դուրսլին էր լոգարանում պարոն Դուրսլին սողաց դեպի ննջասենյակի պատուհանը և նայեց ներքև՝ առջևի կողմը այգի. Կատուն դեռ այնտեղ էր։ Այն նայում էր Privet Drive-ին, կարծես սպասում էր ինչ – որ բան.
Նա ինչ-որ բաներ էր պատկերացնում: Կարո՞ղ է այս ամենը կապ ունենալ Փոթերի հետ: Եթե ստացվեր… եթե ստացվեր պարզել, որ նրանք կապված են զույգի հետ, լավ, նա չէր կարծում, որ կարող է դա տանել:
Դուրսլիները մտան անկողին։ Միսիս Դարսլին արագ քնեց, բայց պարոն Դուրսլին արթուն պառկած էր՝ շրջելով այն ամբողջ նրա մտքում: Նրա վերջին, մխիթարական միտքը քնելուց առաջ այն էր, որ նույնիսկ եթե Փոթթերը ներգրավված էին, պատճառ չկար, որ նրանք մոտենան նրան և միսիս Դուրսլիին ։ Խեցեգործները գիտեին շատ լավ, թե ինչ էին նա և Պետունիան մտածում իրենց և իրենց տեսակի մասին… Նա չէր կարող տեսնել, թե ինչպես է նա և Պետունիան կարող էր խառնվել այն ամենի մեջ, ինչ կարող էր պատահել, նա հորանջեց և շրջվեց. դա չէր կարող ազդել նրանց վրա…
Ինչքան սխալ էր նա:
Միստր Դուրսլին կարող էր անհանգիստ քնի մեջ լինել, բայց դրսի պատին կատուն էր. ցույց տալով քնկոտության նշաններ: Այն նստած էր արձանի պես անշարժ, աչքերն անթաքույց հառած նրա վրա Privet Drive-ի հեռավոր անկյունը: Ոչ այնքան դողում էր, երբ մեքենայի դուռը զարկվում էր հաջորդ փողոցում, ոչ էլ երբ երկու բու թռչում էին գլխավերեւում: Փաստորեն, կատվի մոտ կեսգիշեր էր ընդհանրապես տեղափոխվեց:
Մի մարդ հայտնվեց այն անկյունում, որին կատուն նայում էր, հայտնվեց այնպես հանկարծակի և լուռ, որ կկարծեիք, որ նա հենց նոր դուրս է ցատկել գետնից: Կատվի պոչը կծկվում է, և նրա աչքերը նեղանում են:
Այս մարդու նման ոչինչ երբևէ չէր տեսել Privet Drive-ում: Նա բարձրահասակ էր, նիհար և շատ ծեր, դատող նրա մազերի և մորուքի արծաթով, որոնք երկուսն էլ բավական երկար էին, որպեսզի խցկվեին նրա գոտու մեջ։ Նա եղել է հագած երկար խալաթներ, մանուշակագույն թիկնոց, որը մաքրում էր գետնին, և բարձրակրունկ, ճարմանդ երկարաճիտ կոշիկներ: Նրա կապույտ աչքերը բաց էին, պայծառ ու շողշողացող կիսալուսնային ակնոցի հետևում, իսկ քիթը շատ երկար ու ծուռ էր, ասես այն առնվազն երկու անգամ կոտրված լիներ։ Այս մարդու անունը Ալբուս էր Դամբլդոր.
Ալբուս Դամբլդորը կարծես չհասկացավ, որ նա հենց նոր էր հասել մի փողոց, որտեղ իր անունից մինչև կոշիկները ամեն ինչ անցանկալի էր։ Նա զբաղված էր թիկնոցը փորփրելով, ինչ-որ բան փնտրելով։ Բայց նա կարծես հասկացավ, որ իրեն հսկում էին, որովհետև հանկարծ նայեց կատվին, որը դեռ փողոցի մյուս ծայրից նայում էր նրան։ Չգիտես ինչու, տեսարանը կատուն կարծես զվարճացնում էր նրան: Նա ժպտաց և մրթմրթաց. «Ես պետք է իմանայի»:
Նա գտավ այն, ինչ փնտրում էր իր ներսի գրպանում։ Կարծես արծաթագույն ծխախոտի կրակայրիչ լիներ։ Նա բացեց այն, բարձրացրեց օդում և կտտացրեց: Մոտակա փողոցի լամպը հանգցրեց ա փոքրիկ փոփ. Նա նորից կտտացրեց այն. հաջորդ լամպը թարթեց մթության մեջ: Տասներկու անգամ նա սեղմեց Put-Outer-ը, մինչև որ ամբողջ փողոցի վրա մնացած միակ լույսերը հեռվից երկու փոքրիկ քորոցներ էին, որոնք իրեն նայող կատվի աչքերն էին: Եթե հիմա ինչ-որ մեկը նայեր իրենց պատուհանից, նույնիսկ ուլունքագլուխ միսիս Դուրսլին, նրանք չէին կարողանա տեսնել այն, ինչ կատարվում էր մայթի վրա։ Դամբլդորը մտցրեց թիկնոցը և դուրս եկավ փողոցով դեպի չորրորդ համարը, որտեղ նա նստեց պատին կատվի կողքին: Նա չնայեց դրան, բայց մի պահ խոսեց դրա հետ:
«Ցանկանում եմ տեսնել ձեզ այստեղ, պրոֆեսոր Մակգոնագալ»:
Նա շրջվեց, որպեսզի ժպտա տաբբիին, բայց այն գնացել էր:
Փոխարենը նա ժպտում էր բավականին դաժան տեսքի վրա կին, ով կրում էր քառակուսի ակնոց, որը ճիշտ այնպես, ինչպես կատուն ուներ աչքերի շուրջը: Նա նույնպես հագել էր թիկնոց՝ զմրուխտ։ Նրա սև մազերը գծված էին կիպ փնջի մեջ։ Նա ակնհայտորեն շփոթված տեսք ուներ: «Ինչպե՞ս իմացար, որ ես եմ»: նա հարցրեց.
«Իմ թանկագին պրոֆեսոր, ես երբեք չեմ տեսել, որ կատու այդքան ամուր նստած լինի»։
«Դուք կոշտ կլինեիք, եթե ամբողջ օրը նստեիք աղյուսե պատի վրա», – ասաց պրոֆեսոր Մակգոնագալը:
“Ամբողջ օրը? Ե՞րբ կարող էիք տոնել: Ես այստեղ ճանապարհին պետք է անցած լինեի մի տասնյակ խնջույքներ ու խնջույքներ»։
Պրոֆեսոր Մակգոնագալը զայրացած հոտ քաշեց։
«Օ, այո, բոլորը տոնում են, լավ», – ասաց նա անհամբերությամբ:«Կարծում եք, որ նրանք մի փոքր ավելի զգույշ կլինեն, բայց ոչ, նույնիսկ Մագլները նկատել են, որ ինչ-որ բան է կատարվում: Դա նրանց լուրերի վրա էր»: Նա գլուխը ետ տարավ Դուրսլիների հյուրասենյակի մութ պատուհանի մոտ։ «Ես դա լսել եմ: Բվերի երամներ… կրակող աստղեր… Դե, նրանք լիովին հիմար չեն: Նրանք պարտավոր էին ինչ-որ բան նկատել։ Քենթում աստղերի ցած նետվում է. Գրազ կգամ, որ դա Դեդալուս Դիգլն էր: Նա երբեք մեծ խելամտություն չի ունեցել»։
«Դուք չեք կարող մեղադրել նրանց», – ասաց Դամբլդորը մեղմորեն: «Տասնմեկ տարի մենք տոնելու թանկարժեք քիչ բան ունենք»:
Գեղարքունիքը կազմավորվել է Գավառի, Մարտունու, Սևանի, Վարդենիսի և Ճամբարակի նախկին վարչական շրջանների միավորումից։ Գեղարքունիքի մարզն իր տարածքով ամենամեծն է։ Մարզի ¼-ը ծածկված է Սևանա լճի ջրով
Մարզը զբաղեցնում է պատմական Հայաստանի Սյունիք աշխարհի մի մասը՝ հիմնականում Գեղարքունիքի, Սոթքի և Արեգունու գավառները
Մարզը հյուսիսից սահմանակից է Տավուշի մարզին, արևելքից՝ Ադրբեջանին և ԼՂՀ-ին, հարավից՝ Վայոց ձորի, արևմուտքից՝ Կոտայքի և Արարատի մարզերին։
Մյուս մարզերի համեմատությամբ Գեղարքունիքի տրանսպորտային աշխարհագրական դիրքը պակաս նպաստավոր է, ինչը, ընդհանուր առմամբ, փակուղի է հիշեցնում։
Համապետական տարանցիկ նշանակության միակ մայրուղին, որը երկրի մայրաքաղաքը կապում է հյուսիս֊արևելքին, հատում է մարզի տարածքի արևմտյան փոքր անկյունը միայն։
Բնական պայմանները և ռուսուրսները
Գեղարքունիքի մարզի հիմնականում զբաղեցնում է Սևանա լճի ջրհավաք ավազանը։
Վարդենիսի և Գեղամա լեռներում տասնայակների են հասնում հրաբխային կոները։ Հատկապես դիտարժան են Աժդահակ և Արմաղան հրաբուխները, որոնց ձագարաձև խառնարաններում գոյացել են գեղեցիկ լճակներ։ Արեգունու և Սևանի լեռնաշղթաների՝ դեպի Սևանա լիճն իջնող լանջերը զառիթափ են, ամենուրեք հանդիպում են լերկացած տարածություններ։
Բավականին շատ են սելավային հոսքերը, որոնք վտանգավոր են լճափով անցնող ավտոճանապարհի և երկաթգծի համար։ Սևանա լճի մերձակա ամենահարթ տեղամասերը գտնվում են նրա հարավարևելյան և հարավային մասերում՝ 1900֊2200մ բարձրությունների վրա։ Հայտնի է Մասրիկի դաշտը, որը ծածկված է արգավանդ սևահողերով
Կլիմա
Կլիման բարեխառն լեռնային է, ձմեռը ցուրտ է, հունվարի միջին ջերմաստիճանը՝ 5°֊10°։ Ձևավորվում է հաստատուն ձնածածկույթ։ Ամառը տաք է (հուլիսին՝ +18°+20°),գերիշխում են քիչ ամպամած, արևոտ եղանակները։ Սևանա լիճը նկատելիորեն մեղմացնում է ափամերձ գոտու ձմռան սառնամանիքը և ամռան շոգը։
Մթնորորտային տեղումները լատ չեն. լճի վրա և առափնյա գոտում՝ 400֊450մմ, բարձրլեռնային գոտում՝ մինչև 1000մմ։ Սևանա լճի հարակից շրջաններում տարածված են լեռնային տափաստանները, իսկ ավելի բարձրադիր գոտում՝ մերձալպյան և ալպյան լանդշաֆտնորը
Օգտակար Հանածոներ
Մարզը հարուստ են օգտակար հանածոներով։ Մեծ արժեք են ներկայացնում քրոմիտի(Շորժի), ոսկու(Սոթք), բազալտի և այլ շինանյութերի պաշարները, հանքային աղբյուրներ(Լիճք և այլն)
Արևելյան Հայաստանը Ռուսաստանին միացվելուց հետո մարզի տարածքում վերաբնակեցվել են զգալի թվով հայեր Արևմտյան Հայաստանից, ինչպես նաև ռուս աղանդավորներ(մոլոկաններ)։ Ներկայումս Գեղարքունիքի բնակչության ազգային կազմը միատար է։ Մարզի 93 գյուղերում ապրում է բնակչության 70%֊ը։ Հարթավայրային տարածքներում շատ են խոշոր գյուղերը։
Հարթավայրային տարածքներում շատ են խոշոր գյուղերը։ Մարզի հինգ քաղաքներն էլ եղել են նախկին վարչական շրջանների կենտրոններ՝ Գավառը (20,8հազ.մարդ), Սևան(19,2հազ.մարդ), Մարտունին, Վարդենիսը և Ճամբարակը։
Տնտեսությունը
Գեղարքունիքի մարզի տնտեսության մեջ առաջատարը գյուղատնտեսությունն է, որի արտադրանքի ծավալով ՀՀ մարզերի թվում Գեղարքունիքը գրավում է առաջին տեղը և տալիս է ՀՀ֊ի գյուղատնտեսական արտադրանքի 2/3֊ը բաժին է ընկնում բուսաբուծությանը:
Գյուղատնտեսական հողահանդակների մեծ մասն արոտավայրերն ու խոտհարքներն են։ Ընդարձակ են վարելահողորը։ Այսպես՝ գյուղատնտեսական նշանակության հողերի ընդհանուր մակերեսը 345 հազ.հա է, որից 1/4֊ը վարելահողեր են։
Ճարտարապետական հուշարձաներ
Մարզի տարածքում պահպանվել են բազմաթիվ միջնադարյան ճարտարապետական հուշարձաններ, բայց առանձնապես ուշագրավ են բնական հուշարձանների խառնարանային լճերը, խարամային կոները, ընդաձակ <քարային ծովերը>: Մեծ հետաքրքրություն են ներկայացնում Սևանա լճից ազատված տարածքներում հայտնաբերված մինչև 5000-ամյա հնության դամբարանները: Աևանա լիճն իր հերթին շրջապատված է պատմական արժեք ներկայացնող բազմաթիվ եկեղեցիներով, որոնցից առավել հայտնիներն են Հայրավանքի եկեղեցին, Մաքենիսի վանքը, Վանևանի և Սևանի թերակղզու վանական համալիրները:
Վանական համալիր Շողագավանք
Գեղարքունիքի մարզ, գյուղ Ձորագյուղ
Շողագավանք վանական համալիրը գտնվում է գյուղամիջում` լեզվաձև բլրի վրա: Այն ժամանակագրական առումով ընդգրկում է V-XVII դարերը: Վանքը կառուցվել է սրբատաշ քարով, եղել է եռաբսիդ գմբեթավոր շենք` չորս անկյուններում ունենալով ավանդատներ: Վանքը գործել է մինչև XVII դարի վերջերը և ունեցել իր առաջնորդը: Այժմ գտնվում է կիսավեր վիճակում, պահպանվել են հյուսիսային, արևելյան և արևմտյան պատերը: Ավերվելուց հետո վանքի քարերը օգտագործվել են որպես գերեզմանաքարեր և շինանյութ, իսկ որոշ քարեր տեղադրվել են գյուղական եկեղեցու, Մասրուց անապատի և այլ շինությունների մեջ:
ԵԿԵՂԵՑԻ ՍՈՒՐԲ ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ
Գեղարքունիքի մարզ, Գավառի տարածաշրջան, գյուղ Նորատուս
Ս. Աստվածածին եկեղեցին կառուցվել է IX դարում` Գեղարքունյաց Սահակ իշխանի նախաձեռնությամբ և գտնվում է գյուղի կենտրոնում: Եկեղեցին սրբատաշ է, ունեցել է մեծ քարերով կառուցված գմբեթավոր սրահ, սակայն, ժամանակի ընթացքում գմբեթն ու ծածկը փլվել են: Հետագայում` Ալաշկերտից ներգաղթողներն այն ծածկել են գերաններով:
1974-1975 թթ. կատարվել են վերականգնողական աշխատանքներ:
Եկեղեցին ունի պարսպափակ բակ, ուր կան բազմաթիվ խաչքարեր: Ամենահին արձանագրությունը կրող խաչքարը թվագրվում է 996թ.-ով, որն այժմ գտնվում է Հայաստանի պատմության պետական թանգարանում:
Մաքենյաց վանքՄաքենյաց վանքը գտնվում է Գեղարքունիքի մարզի Վարդենիսի տարածաշրջանի Մաքենիս գյուղում՝ Վարդենիս քաղաքից 15 կմ հարավ-արևելք՝ համանուն գետի ափին: Համալիրը բաղկացած է 37 միավոր ենթահուշարձաններից, որոնցից գլխավորներն են՝ Սբ. Աստվածածին եկեղեցին, գավիթը, երկու թաղածածկ եկեղեցիները, մեկ միանավ եկեղեցին, գերեզմանոցը և պարիսպը: Մատենագրական աղբյուրներում և վիմական արձանագրություններում հիշատակված է Մաքենոց,Մաքենեաց, Մաքենացոց, Մաքեստանից, և այլ ձևերով:
Անանիա Շիրակացին եղել է Անանիա գյուղից։ Նախնական կրթությունը հավանաբար ստացել է Դպրեվանքի դպրոցում։ Անանիա Շիրակացին, որը հայտնի է համարող (մաթեմատիկոս) մականունով, հայ մատենագրության ականավոր դեմքերից մեկն է։ Շիրակացու կյանքի և գործունեության մասին մենք հավաստի տեղեկություններ ունենք։ Մեզ է հասել հեղինակի ինքնակենսագրականը, որից երևում է, որ նա ծնվել է պատմական Շիրակ գավառի Անի ավանում, VII դարի սկզբում։ Նախնական կրթությունը ստացել է տեղի վանական դպրոցում, իսկ հետո, գիտելիքները խորացնելու և կատարելագործելու նպատակով, մեկնել է Արևմտյան Հայաստան, որն այն ժամանակ գտնվում էր Բյուզանդիայի գերիշխանության տակ։ Շիրակացու մասին ժողովրդի մեջ տարածվել է մի ավանդություն, ըստ որի նա ենթարկվելով հալածանքի, թողել է իր հայրենի երկիրը և ապաստանել Վենետիկ։ Այստեղ նա ծառայության է մտել Վենետիկի թագավորի մոտ, արել է մի շարք գյուտեր, կարողացել է գտնել ջրից ոսկի պատրաստելու գաղտնիքը։ Վենետիկի թագավորը ցանկանալով գաղտնի պահել գյուտը, որոշել է սպանել Շիրակացուն: Բայց Շիրակացին խնդրել է իրեն չսպանել, խոստացել է գաղտնի պահել իր գյուտը, միայն պահանջել է թագավորից , որ նա ոսկի դրամի վրա դրոշմի իր նկարը։ Եվ, ավանդության մեջ ասվում Է, որ մի դրամ Է գտնված, որի մի երեսին Վենետիկի թագավորի նկարն Է, իսկ մյուսում՝ Շիրակացու։ Շիրակացու մահվան ճիշտ թվականը հայտնի չէ:
Հարյուրամյակներ շարունակ հայ երեխաներն ու պատանիները մաթեմատիկան սովորել են Շիրակացու խնդրագրքով, որտեղ ամփոփված խնդիրները նաև հետաքրքիր տեղեկություններ էին պարունակում պատմությունից, աշխարհագրությունից, տարբեր արհեստներից ու ժամանակին բնորոշ առօրյայից: Որոշ խնդիրներ ունեին զվարճալի բնույթ և կոչվում էին խրախճանականներ: Անանիա Շիրակացու կարևոր աշխատություններից են ժամանակի ճշգրիտ հաշվարկմանը ծառայող տոմարական հաշվումների աղյուսակներն ու բոլորակները (աստղագիտական աղյուսակներ), որոնք տվյալներ են պարունակում ոչ միայն հայկական, այլև քաղաքակիրթ մյուս ժողովուրդների տոմարական համակարգերից:Իր աստղագիտական աշխատություններում Անանիա Շիրակացին քննության է առել Արեգակի, Երկրի, Լուսնի, աստղերի վրա և Տիեզերքում տեղի ունեցող երևույթներ: Նա համոզված էր, որ Երկիրը գնդաձև է, պարզել է, որ լույսի տարածման արագությունը շատ ավելի մեծ է, քան ձայնինը, գտնում էր, որ Լուսինը սեփական լույսից զուրկ, պինդ մարմին է, որը երևում է Արեգակի ճառագայթների անդրադարձմամբ, իսկ նրա վրա երևացող մութ բծերը մակերևութային անհարթություններ են: Շիրակացին բացատրել է նաև Լուսնի փուլերի առաջացումը, Արեգակի և Լուսնի խավարումները: Ծովերի մակընթացություններն ու տեղատվությունները նա համարել է Լուսնի ազդեցության արդյունք: Համեմատական դատողություններով եզրակացրել է, որ Արեգակը մեծ է թե՜ Լուսնից, թե՜ Երկրից և գտնվում է շատ մեծ հեռավորության վրա: Շիրակացին նշել է նաև աստղագիտության մի շարք գործնական կիրառություններ, մասնավորապես՝ նավագնացության ժամանակ աստղերով կողմնորոշվելու և Արեգակի դիրքով օրվա ժամերը որոշելու եղանակը:Շատ հետաքրքրական են նաև թանկարժեք քարերին, չափ ու կշռին, ֆիզիկայի և օդերևութաբանության տարբեր հարցերի վերաբերող նրա ուսումնասիրությունները:Անանիա Շիրակացու հուշարձանները կանգնեցված են Մատենադարանի և Երևանի պետական համալսարանի առջև: ՀՀ-ում սահմանվել է Անանիա Շիրակացի մեդալ, որով պարգևատրվում են գիտության և մշակույթի բնագավառում ակնառու ձեռքբերումների համար:
Հին խնդիրներ
1.Մի շոգ օր 6 հնձվորով 8 ժամում խմեցին մի տակառիկ թան ։ Պետք է իմանալ, թե քանի հնձվորով 3 ժամում կխմեն մեկ նույնպիսի տակառիկ թանը։
